5 Türk'ten 2’si duman altında çalışıyor

Meltem ERSOY / HT GAZETE

Türkiye’de son yıllarda uygulamaya konulan yasaklara rağmen kayıt içi sigara pazarı 2014 yılında önceki yıla göre yüzde 3.2 büyüyerek 94.6 milyar adetlik büyüklüğe ulaştı. 2008 yılından itibaren kapalı alanlara getirilen sigara yasağının etkileri sınırlı oldu. Dünya Sağlık Örgütü işbirliğiyle hazırlanan Tütün Atlası Araştırması’nın açıklanan sonuçlarına göre, Türkiye’de çalışan nüfusun yüzde 39’u işyerinde pasif içici çıktı. Bu oranla dünyada 8’inci konumda bulunan Türkiye’de, restoran ve evlerde, kapalı alanlardaki sigara yasağına rağmen pasif içicilik oranı yüzde 58’e kadar yükseldi. Bu oranlarla da, Türkiye dünya sıralamasında ilk 10’da yer alıyor. Pasif içiciliğin en yaygın olduğu ülkeler ise sırasıyla Çin, Bangladeş ve Mısır olarak öne çıkıyor.

TİRYAKİLERDE 12’NCİYİZ

2014 yılında dünyada toplam 5.8 trilyon adet sigara içilirken, Türkiye de küresel pazarda 8’inci konumda yer aldı. Dünya sigara tüketiminin yaklaşık yüzde 45’ini Çin oluştururken, bu ülkeyi sırasıyla Rusya ve ABD takip ediyor. Türkiye’de, hergün sigara içen kişi sayısı 10.6 milyonu erkek, 3.9 milyonu kadın olmak üzere toplam 15 milyona yakın. Bu rakamlarla Türkiye en çok erkek sigara tiryakisi olan ülkeler sıralamasında 12’nci sırada yer aldı. Dünyada 15 yaşın üzerindeki 820 milyon kişi her gün sigara içerken, Türkiye’de 15 yaşın üzerindeki erkek nüfusun yüzde 39’u, kadın nüfusun ise yüzde 13’ü sigara içiyor. 13-15 yaş grubundaki erkek çocukların sigara içme oranı yüzde 14, 15-19 yaş grubundakilerin sigara içme oranı ise yüzde yüzde 27 çıkarken, kız çocuklarında bu oranlar yüzde 10 seviyesine geriliyor.

%10 ZAM, TÜKETİMİ %2 İLA 8 AZALTIYOR

Araştırma ayrıca dünyada reel sigara fiyatlarındaki her yüzde 10’luk artışın sigara tüketimini yüzde 2 ila 8 düşürdüğünü vurgularken, bu düşüşün yaklaşık yarısının sigara içenlerin tüketiminin düşmesinden kalan yarısının ise sigara içenlerin içmeyi bırakmasından kaynaklandığını ifade ediyor. Türkiye’de son 2.5 yılda ortalama sigara fiyatı nominal olarak yüzde 10 arttı. Bu rakamla sigaraya yapılan zamlar enflasyonun altında kaldı.

KAYITLI SİGARA PAZARI 10 YILDA % 14 KÜÇÜLDÜ

Türkiye’de kayıtlı sigara pazarı 2004 yılında 108 milyar adet iken 2014 yılında 94.6 milyar adet olarak gerçekleşti. Yani kayıtlı sigara pazarı son 10 yılda yaklaşık yüzde 14 küçüldü. Buna karşılık, kayıt dışı sigara pazarı ise yıllara göre değişiklik göstermekle birlikte yüzde 5 ila 20 arasında değişen oranlarda seyretti. Kayıtlı sigara tüketimi özellikle 2010 yılında keskin bir düşüş yaşarken, ilerleyen yıllarda ufak yüzdelerle artışını sürdürdü.

SURİYELİ ETKİSİ

Türkiye’de kayıt dışı pazarın şu anda yüzde 15 seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. 2014 yılında hem kayıt içi hem de kayıt dışı tüketimin artmasının bir nedeninin de pazarı büyüten 2 milyon Suriyeli olduğu dile getiriliyor.

SİGARAYA BAĞLI ÖLÜMDE İKİNCİYİZ

TİRYAKİ BİRİNCİSİ ERKEKLERDE ÇİN KADINLARDA İSE ABD OLDU

Dünyada en çok sigara tiryakisi Çin’de bulunuyor. Her gün sigara içtiğini belirten erkeklerin sayısı Çin’de 264 milyonken, onu 106 milyon ile Hindistan takip etti. Buna karşılık kadınlarda ise ABD Çin’i geride bırakarak ilk sırada yer aldı.

KİŞİ BAŞI TÜKETİM 200 SİGARA ARTTI

Türkiye’de yasal sigara tüketimi kişi başı yılda yaklaşık bin 250 adet olarak hesaplanırken, kaçak sigara da dahil edildiğinde bu rakam bin 580’e yükseliyor. Bu oranla Türkiye dünya sıralamasında 24’üncü konumda. 5 yıl önce bin 300’ler seviyesinde olan bu rakam, kaçakla birlikte tüketimin artmasıyla yaklaşık 200 adet yükseldi.

KİŞİ BAŞI SİGARA TÜKETİMİNDE 24’ÜNCÜ OLDUK

PAZAR, OTRA GELİRLİYE KAYIYOR

Dünyada sigara tüketiminin ülkelere göre dağılımına bakıldığında, pazarın orta gelirli ülkelere doğru kaydığı göze çarpıyor. Yüksek gelirli ülkelerde tüketim düşerken, orta gelirli ülkelerde 609 milyon kişinin sigara içtiği göze çarpıyor.